جملات شرطی در زبان ترکی استانبولی

در این مقاله قصد داریم تا به افعال و جملات شرطی در زبان ترکی استانبولی بپردازیم. موضوع شرط از مهمترین گرامر ها در ترکی استانبولی است از حالت های مختلفی برخوردار است. شرطی ها موضوع گسترده ای را تشکیل میدهند به نحوی که میتواند هم به افعال و هم به کلمات اضافه شوند و همچنین با انواع گرامر های مختلف ترکیب شوند.

ویدیو آموزشی جملات شرطی در زبان ترکی استانبولی

پسوند های شرطی در ترکی استانبولی

پسوند شرطی شامل دو شکل sa – se میباشد. پس بیاد داشته باشید که در هرجا این دو پسوند را دیدید بایست شرط ها را بیاد آورید. همانطور که گفته شد این پسوند ها با افعال و کلمات ترکیب میشوند و در ادامه میخواهیم ابتدا حال فعل آنهارا بررسی کنیم.

شرط و زمان گسترده

یکی از اصلی ترین و رایج ترین حالت های زمان گسترده زمانی است که با زمان گسترده ترکیب میشود. در مقاله ای جدا گدانه زمان گسترده را بصورت کامل توضیح داده ایم اما پسوند های آن شامل ir – ır – ur – ür – ar – er میباشد.

مثال

Spor yaparsan sağlıklı yaşarsın.

اگر ورزش کنی سالم زندگی خواهی کرد.

İstersen sana yardımcı olabilirim.

اگر بخواهی میتوانم بهت کمک کنم.

Sigarayı bırakırsa durumu iyileşir.

اگر سیگار را ترک کند وضعیتش خوب میشود.

Bugün gelmezsen bir daha seninle konuşmayacağım.

اگر امروز نیایی دیگر با تو صحبت نخواهم کرد.

Su içmezsem böbreğim ağrır.

اگر آب ننوشم کلیه ام درد میگیرد.

همانطور که میبینید ترکیب زمان گسترده با شرط در ترکی استانبولی یک شرط کلی را بوجود میاورد. اگر A اتفاق بی افتد/نیافتد حالت B رخ میدهد. و این شرط در حال بیان یک کلیتی است، در نمونه های بعدی تفاوت آن با زمان حال و یا گذشته و همچنین آینده را بهتر درک خواهیم کرد.

شرط و زمان حال

زمان حال بصورت کامل در سایت برای شما توضیح داده شده، پسوند زمان حال yor میباشد و در ترکیب با پسوند شرطی تبدیل به yorsa میشود.

Oraya gidiyorsan beni de götürebilir misin?

اگر داری به آنجا میروی میتوانی من را هم ببری؟

Başın ağrıyorsa sana bir ilaç vereyim.

اگر سرت درد میکند، بهت یک دارو بدم.

Anlamıyorsanız başka bir şekilde anlatayım.

اگر متوجه نمیشوید به شکل دیگری توضیح بدهم.

Yağmur yağıyorsa gel arabayla gidelim.

اگر دارد بارا میبارد بیا با ماشین برویم.

همانطور که در مثال های بالا مشاهده میکنید جملات دارند نسبت به زمان حال و وضعیت موجودی که در حال اتفاق افتادن است شرطی میشوند. اگر بخواهیم جملات بالا را با زمان گسترده مقایسه کنیم تفاوت هایی ایجاد میشود. برای مثال gidiyorsan تبدیل به gidersen میشود و معنای آن از اگر داری میروی تبدیل میشود به اگر بروی و یا در مثال سوم anlamıyorsanız تبدیل به anlamazsanız میشوند که معنای آن از اگر متوجه نمیشوید تبدیل میشود به اگر متوجه نشوید.

پس زمان گسترده شرطی یک حالت کلی و زمان حال شرطی درباره وضعیت موجود صحبت میکند.

زمان گذشته شرطی

زمان گذشته شامل di – dı – du – dü/ti – tı – tu – tü میباشد. در این حالت از شرط موضوعی را نسبت به اتفاقی که افتاده و تمام شده شرطی میکنیم. یعنی اگر اتفاق A افتاده و تمام شده پس حالا بر اساس آن اتفاق B رخ میدهد.

Otobüs geldiyse bin.

اگر اتوبوس آمده سوار بشو.

Anladıysan bana da anlat.

اگر متوجه شده ای به من هم توضیح بده.

Herkes geldiyse başlayabiliriz.

اگر هرکس آمده میتوانیم شروع کنیم.

Ödevlerini bitirdiysen dışarıda oynayabilirsin.

اگر تکالیفت را انجام دادی، میتوانی بیرون بازی کنی.

Pencereleri kaptamadıysan dönmek zorunda kalırız.

اگر پنجره را نبسته ای مجبور میشویم برگردیم.

همانطور که میبینید شرط طبق اتفاقات گذشته که به اتمام رسیده ساخته میشود.

شرط و زمان آینده در ترکی استانبولی

پسوند زمان آینده در ترکی استانبولی acak-ecek میباشد و با ترکیب پسوند شرطی تبدیل به acaksa-ecekse میشود. در این حالت نیز میخواهیم جمله شرطی ای را طبق اتفاقاتی که در آینده قرار است رخ دهد بوجود میاوریم.

Yarından karantina başlayacaksa, gidelim alışveriş yapalım.

اگر قرار است از فردا قرنطینه شروع شود، برویم خرید کنیم.

İstanbul’dan geçecekseniz bize de uğrayın.

اگر قرار است از استانبول رد شوید به ما هم یک سری بزنید.

Arkadaşların gelecekse ben gideyim.

اگر قرار است دوستانت بیایند من بروم.

پسوند شرط بدون زمان

در برخی از حالات پسوند شرطی را بدون اضافه کردن زمان حال، آینده، گسترده یا گذشته به فعل میچسبانیم که در اینصورت حالت منحصر بفردی را بوجود میاورد.در این حالت جمله بیان شده دارای مفهوم آرزو و یا یک خواسته است که ممکن است تحقق پیدا کند یا نه و معمولا در ابتدای جمله کلمه keşke بیان میشود که همانطور که احتمالا حدس زده ای معنی کاشکی میدهد.

Keşke sen de gelsen.

کاشکی تو هم بیایی

Keşke kar yağsa.

کاشکی برف ببارد.

Keşke iyi bir not alsam.

کاشکی نمره ی خوبی بگیرم.

Keşke ders iptal olsa.

کاشکی درس ابطال شود.

همانطور که میبینید در این شکل از جملات شرطی آرزویی وجود دارد و خواسته ی قلبی شخص بیان کننده میباشد.

پسوند شرطی در کلمات

همانطور که در ابتدای ویدیو نیز گفته شده بود پسوند های شرطی ززبان ترکی استانبولی میتوانند به کلمات و افعال اضافه شوند.

Hava yağmurluysa şemsiyeni de al.

اگر هوا بارانی است، چترت را هم بردار.

Odanız temiz değilse, değiştirebiliriz.

اگر اتاقتان تمیز نیست، میتوانیم عوض کنیم.

Elindeki kitap güzelse ben de okuyacağım.

اگر کتابی که دستته خوبه من هم میخوانم.

Siparışlerimiz hazırsa gönderebilir misiniz?

اگر سفارش هایمان حاضر است، میتوانید بفرستید؟

Tahran’daysan gezdireyim seni.

اگر در تهران هستی من بچرخونمت.

همانطور که مشاهده میکنید در جملات بالا کلمات شرطی شده اند، و برای منفی کردن آنها نیز از کلمه değil استفاده میکنیم.

جملات شرطی در زبان ترکی استانبولی نقش مهمی را بازی میکنند و کاربرد های متفاوتی دارند که در اینجا تنها به حالت های اصلی آن اشاره کردیم. اما معانی مختلفی با بکارگیری شرط ها در ترکی میتواند بوجود بیاید. این قالب ها بسیار زیاد در مکالمات روزمره و همچنین متن ها مختلف ترکی استانبولی استفاده میشود و نیاز است تا حتما بر روی آنها تسلط داشته باشیم.