زمان حال ساده در زبان ترکی استانبولی

در این قسمت زمان حال ساده در زبان ترکی استانبولی را باهم یاد میگیریم. نماد این زمان در ترکی YOR میباشد و از اولین زمان هایی است که در ترکی استانبولی یاد میگیریم و بوسیله آن میتوانیم با بکار گیری افعال، جملات متفاوتی را بسازیم.

پس در ابتدا لازم است با افعال در ترکی استانبولی آشنا شویم و سپس بسراغ زمان حال ساده برویم.

افعال در ترکی استانبولی

تمام افعال ترکی استانبولی دارای MAK/MEK در انتهایشان هستند. این شکل مصدر افعال را بوجود میاورد. برای مثال در زبان فارسی فعل خوردن/رفتن/دیدن/شنیدن همگی مصدر افعال هستند که بعد ها با اضافه شدن موارد دیگر تغییر شکل پیدا میکنند.

پس در ترکی نیز GELMEK – GİTMEK – GÖRMEK – ANLAMAK – VERMEK مصدر افعال هستند.

انواع متفاوت افعال

در ترکی استانبولی و در موضوع زمان حال ساده 3 دسته فعل متفاوت مطرح است. قبلا در مقاله آموزشی جملات ساده خیلی کوتاه در رابطه با حروف صدادار ترکی استانبولی صحبت کرده بودیم.

ما در مجموع 8 حرف صدادار A – I – O – U / E – İ – Ö – Ü را داریم. بر همین اساس افعال در زمان حال ساده به سه شکل پایین دسته بندی میشوند.

دسته اول

افعالی که آخرین حرف ریشه فعل صدادار نیست. اگر در ذهنتان این سوال بوجود آمده که ریشه فعل چیست؟ باید گفت ریشه فعل همان مصدر فعل بدون پسوند MAK MEK است.

یعنی ریشه فعل SATMAK میشود SAT و یاریشه فعل GÖRMEK میشود GÖR پس دسته اول افعال در زمان حال ساده در زبان ترکی استانبولی افعالی هستند که آخرین حرف ریشه افعال صدادار نیست.

برای مثال

SATMAK

GÖRMEK

ALMAK

VERMEK

در این مرحله فعلا معنای افعال مهم نیستن و بیشتر توجهتان را برای درک موضوع جلب کنید و بدنبال معنای افعال نباشید.

ساختار زمان حال ساده

در زمان بطور کلی میبایست یکی از پنج حالت YOR/İYOR/IYOR/UYOR/ÜYOR را به ریشه افعال اضافه کنیم و انتخاب هرکدام ازاینها و چسباندن آنها به افعال مجدادا به همان قوانین حروف صدا دار زبان ترکی استانبولی بر میگردد.

بیاد داشته باشید تمامی گرامر ها در زبان ترکی استانبولی میبایستی با قوانین صدا ها مطابقت داده شوند و طبق آنها نیز استفاده گردند.

قانون حروف صدا دار و زمان حال ساده

تقسیم بندی پسوند های زمان حال ساده طبق حروف صدادار بشکل زیر است.

A – I / IYOR

E – İ / İYOR

O – U / UYOR

Ö – Ü / ÜYOR

دو حرف صدا داری که آورده شده اند آخرین حرف صدادار ریشه افعال هستند که طبق آنها بسراغ انتخاب یک پسوند مناسب میرویم.

کاربرد زمان حال ساده در جمله سازی

با فعل SATMAK شروع کنیم. آخرین حرف صدادار ریشه فعل A میباشد پس طبق صحبت های بالا بایستی پسوند IYOR را به SAT بچسبانیم و حاصل کار ما میشود Satıyor

همچنان با معانی جملات کاری نداشته باشید.

مثال دیگری بزنیم فعل Görmek که ریشه آن میشود Gör طبق قانون حروف صدادار بایستی Üyor را به آن اضافه کنیم و نتیجه کارمان میشود Görüyor

پس به همین راحتی هر فعل دیگری که به ذهنتان میرسد و در این قالب جای میگیرد را میتوانید به شکلی که توضیح داده شده بسازید.

دسته دوم افعال

دسته دوم افعال آنهایی هستند که آخرین حرف ریشه فعل یکی از چهار حرف I – i – u – ü میباشد. در این حالت تنها کاری که بایستی انجام دهیم اضافه کردن پسوند Yor به ریشه فعل میباشد.

این چهار حرف همان حروف ابتدایی پسوند های YOR /İYOR /IYOR /UYOR /ÜYOR هستند. پس وقتی خود فعل در انتهایش اولین حرف این پسوند هارا دارد آنگاه لازم است برای تشکیل شدن قالب زمان حال تنها یک Yor اضافه کنیم.

مثال افعال  Uyumak/Okumak/Tanımak/Korumak/Büyümek همانطور که میبینید اگر Mak/mek حذف شوند.

Uyu

Oku

Tanı

Koru

Büyü

باقی میماند که برای تشکل قالب زمان حال ساده ترکی استانبولی تنها نیازمند Yor هستند. پس در انتها اشکال زیر را خواهیم داشت.

Uyuyor

Okuyor

Tanıyor

Koruyor

Büyüyor

پس تا به اینجا با افعال، پسوند مصدر، اشکال زمان حال و دو گروه از دسته بندی افعال در این گرار در زبان ترکی استانبولی آشنا شدیم.

دسته سوم افعال در گرامر زمان حال ساده در زبان ترکی استانبولی

دسته سوم افعال برای زمان حال ساده در زبان ترکی استانبولی افعالی هستند که آخرین حرف ریشه فعل صدادار میباشد اما  شبیه به اولین حرف پسوند های زمان حال ساده نیستند. یعنی شبیه به دسته ی قبلی است فقط با این تفاوت که آخرین حرف ریشه فعل به جای I – i – u – ü حروف دیگری مثل A – e – o – ö هستند. مثل

Aramak

Dinlemek

Söylemek

Kiralamak

Ezberlemek

همانطور که میبینید آخرین حرف ریشه فعل صدادار است اما شبیه به اول پسوند های زمان حال سادیمان نیست پس نمیتوانیم مثل دسته دوم تنها یک Yor اضافه کنیم.

در این دسته بایستی آخرین حرف ریشه فعل را حذف کنیم و بعد از حذف کردن، با آن مثل افعال دسته اول رفتار کنیم. برای مثال Ezberlemek در اینجا ریشه فعل Ezberle میباشد. پس بایستی حرف E آخر را حذف کنیم که فعل در این صورت تبدیل میشود به Ezberl

حال مثل دسته اول که به آخرین حرف صدادار نگاه میکردیم با این فعل جدید نیز رفتا میکنیم و در نهایت تبذیل میشود به Ezberliyorum مثالی دیگر Söylemek در اینجا نیز آخرین حرف ریشه فعل E میباشد پس مجبور هستیم آن را حذف کنیم با حذف کردن آن به

Söyl میرسیم و حالا مجددا مثل افعال دسته اول با آن رفتا میکنیم یعنی به آخرین حرف صدادار نگاه میکنیم که در اینجا حرف Ö میباشد. پس درنهایت خواهیم داشت Söylüyor

تمرین

حالا فعل های مختلفی را در نظر بگیریم و باهم تمرین کنیم.

Konuşmak با نگاه کردن به ریشه فعل متوجه میشوید که فعا لز دسته اول است. پس با دنبال کردن قوانین حروف صدادار به Konuşuyor میرسیم.

Anlamak با توجه به ریشه فعل مشخص است که فعل از دسته سوم است و آخرین حرف بایستی حذف شود، پس در نهایت میشود Anlıyor

Göndermek دسته ی اول Gönderiyor

Yazmak دسته ی اول Yazıyor

Sıralamak دسته ی سومSıralıyor

Ağlamak دسته ی سوم Ağlıyor

Kurunak دسته دوم Kuruyor

کاربرد زمان حال ساده

زمان حال ساده از کاربردی ترین زمان ها در زبان ترکی استانبولی میباشد. استفاده دقیق آن همانطور که از نام آن نیز مشخص است درباره همین الان و اتفاقاتی که الان در جریان است میباشد. اما از این زمان میتوانیم برای زمان آینده نیز استفاده کنیم که جلوتر با همه ی آنها آشنا میشویم.

اشخاص در زمان حال ساده

اشخاص در ترکی استانبولی شاملBen/Sen/O/Biz/Siz/Onlar میشود.

اگر مثلا فعل Okumak که به معنای مطالعه کردن هست را در نظر بگیریم، اگر بخواهیم بگوییم من کتاب مطالعه میکنم، بایستی فعل را به همان شکلی که یاد گرفتیم بسازیم و فقط به انتهای Um اضافه کنیم. بطور خلاصه با توجه بشکل زیر برای هرکدام از اشخاص پسوند های دیگری را به انتهای جملاتمان اضافه میکنیم.

جملات نمونه

Ben kitap okuyorum.

من کتاب میخوانم.

O ders çalışıyor.

او درس میخواند.

Biz yemek pişiriyoruz.

ما غذا میپزیم.

Siz nerede çalışıyorsunuz?

شما در کجاکار میکنید؟

Biz çay içiyoruz.

ما چای مینوشیم.

Sen İnstagram’da fotoğraf paylaşıyorsun.

تو در اینستاگرام عکس منتشر میکنی.

Ben türkçe biliyorum.

من ترکی بلدم.

حالت منفی زمان حال ساده

در حالت منفی زمان حال ساده خیلی اتفاق بخصوصی رخ نمیدهد و تنها لازم است قبل از اضافه کردن پسوند زمان، یکی از پسوند های Mi – mı – mu – mü اضافه کنیم. برای مثال Gel + iyor + um

Geliyorum حالت مثبت فعل Gelmek در حالت منفی اما درست بین ریشه فعل و پسوند زمان حال، چهار پسوندی که گفته شد را با توجه به حروف صدادار که بارها در این مقاله گفته شد انتخاب میکنیم. پس Gel + mi + yor + um Gelmiyorum نمیام

Yaz + ıyor + sun

Yazıyorsun

مینویسی

Yaz + mı + yor + sun

نمینویسی

Uyu + yor + uz

Uyuyoruz

میخوابیم

Uyu + mu + yor + uz

Uyumuyoruz

نمیخوابیم.

Anlamak

این فعل در حالت مثبت تبدیل به

Anlıyorum

میشود یعنی از دسته سوم میباشد و بایستی حرف A حذف شود، اما در حالت منفی دیگر نیازی به این کار نیست.

Anla + mı + yor + um

Anlamıyorum

متوجه نمیشوم.

Dinlemek

در اینجا نیز فعل از دسته سوم است و حرف E در حالت مثبت حذف میشود.

Dinliyorum

اما در حالت منفی نیازی به این کار نیست و به Dinle + mi + yor + um

Dinlemiyorum تبدیل میشود.

مثال

Anlamak

Ben türkçe anlıyorum

Ben türkçe anlamıyorum

 

Bilmek

O ingilizce biliyor

O ingilizce bilmiyorç

 

Yaşamak

Biz İran’da yaşıyoruz.

Biz iranda yaşamıyoruz.

 

Gülmek

Sen gülüyorsun.

Sen gülmüyorsun.

 

جمع بندی

بطور کلی زمان حال ساده یکی از کاربردی ترین و مهم ترین گرامر های زبان ترکی استانبولی میباشد و در زندگی روزمره در ترکیه بسیار زباد استفاده میشود و میتوان از آن برای زمان حال و آینده استفاده کرد. کل موضوع حالت مثبت و منفی زمان حال ساده در ترکی استانبولی به همین شکل است و از قوانین مشخصی تبعیت میکند.

تنها کاری که بایستی برای تسلط بر این موضوع انجام دهید ساختن جملات مختلف با انواع و اقسام افعال در شکل های مثبت و منفی است تا بتوانید بر روی محتوای این آموزش تسلط کاملی را پیدا کنید. همانطور که بالاتر نیز گفته شده بود شما از بخش های مختلفی مانند یوتیوب زبان مستر و همچنین بخش مقالات زبان ترکی استانبولی به کلمات و افعال بسیار متفاوت و گسترده ای دسترسی پیدا خواهید کرد.