تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری چیست؟ + مقایسه لهجه ها
تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری در حروف الفبا، لهجه، ساختار جملات و کلمات آنهاست که باعث میشود این دو زبان از هم کاملا جدا باشند. البته شباهت هایی نیز در میان این دو زبان وجود دارد که به آن میپردازیم.
فهمیدن تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری بسیار مهم است زیرا افراد بسیار زیادی در ایران در مناطق مختلف کشور به زبان ترکی آذری صحبت میکنند و این موضوع همیشه مورد بحث است که آیا زبان ترکی آذری مثل ترکی استانبولی است؟ آیا کسانی که ترکی آذری را میدانند ترکی استانبولی را هم سریع تر از بقیه یاد میگیرند؟ آیا با ترکی آذری میتوانیم در ترکیه ارتباط برقرار کنیم؟
تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری چیست؟
زبان ترکی استانبولی بعد از تشکیل حکومت توسط مصطفی کمال آتاتورک تغیرات زیادی کرد. بطور کلی شکل نوشتاری تغییر کرد و در طی روند بروز شدن بسیاری از کلمات با ریشه فارسی و عربی از زبان کنار گذاشته شد و کلمات بسیار زیادی از زبان فرانسه، انگلیسی، ایتالیایی وارد ترکی استانبولی شد. الفبای ترکی استانبولی از سال 1928 به شکل امروزی تغییر کرده است.
در زبان آذری نیز به همین شکل است. تفاوت هایی در الفبای آذری نسبت به استانبولی وجود دارد و در آنجا همچنان کلمات فارسی به قوت خود باقیست و کلمات روسی، انگلیسی و فرانسوی نیز اضافه شده است. نکته جالب این است که از سال 1939 تا 1991 الفبای این منطقه روسی بوده و از سال 1992 به شکل امروزی یعنی به حروف انگلیسی تغییر میکند.
تفاوت در حروف الفبا
الفبای زبان دو کشور 90 درصد یکسان است به جز 3 حرف که به آنها اشاره خواهد شد.
الفبای ترکی آذری |
الفبای ترکی استانبولی |
A |
A |
B |
B |
C |
C |
Ç |
Ç |
D |
D |
E |
E |
Ə |
F |
F |
G |
G |
Ğ |
Ğ |
H |
H |
I |
X |
İ |
I |
J |
İ |
K |
J |
L |
K |
M |
Q |
N |
L |
O |
M |
Ö |
N |
P |
O |
R |
Ö |
S |
P |
Ş |
R |
T |
S |
U |
Ş |
Ü |
T |
V |
U |
Y |
Ü |
Z |
V |
– |
Y |
– |
Z |
– |
همانطور که میبینید حرف Ə در زبان ترکی استانبولی وجود ندارد در آذری این حرف صدای _َ میدهد. علاوه بر این حرف X (خ)، Q (ق) نیز در ترکی استانبولی وجود ندارد.
تفاوت کلمات آذری با ترکی استانبولی
از تفاوت های بزرگ دیگر بین دو زبان تفاوت در بین کلمات است. میتوان گفت 60 درصد کلمات و افعال بین دو زبان مشترک است اما به موارد زیر توجه کنید:
1- کلمات و افعال بسیار زیادی نیز وجود دارد که مشترک نیستند و یا اینکه وجود دارد اما در جایگاه و در معنای دیگری استفاده میشوند.
2- ممکن است کلمات یکسان باشند اما شکل تلفظ متفاوت باعث شود تا افراد یکدیگر را به سختی متوجه شوند.
چند مثال بزنیم تا بیشتر با این تفاوت ها آشنا شویم:
کلمات ترکی آذری |
کلمات ترکی استانبولی |
başa düşmək |
anlamak |
bəs |
yeter |
çatmaq |
gelmek |
çöl |
Dışarı |
dal |
arka |
danmaq |
İnkar etmek |
danışmaq |
Konuşmak |
darıxmaq |
sıkılmak |
harada |
nerede |
həmişə |
her zaman |
indi |
şimdi |
İy |
Koku |
kömək |
Yardım |
küçə |
sokak |
maşın |
araba |
اینها فقط تعدادی از کلمات متفاوت میان دو زبان است. اما در مکالمات بین یک آذری و یک استانبولی چون هم کلمات مشترک و هم کلمات غیر مشترک وجود دارد. هر دو شخص تا حدودی متوجه همدیگر میشوند اما بطور کامل و 100 درصدی نمیتوانند منظور همدیگر را بفهمند.
شاید بگویید ما با همان دانش آذری مان کارمان را راه می اندازیم و کاملا هم درست است، بله همه براحتی میتوانند در یک کشور توریستی مثل ترکیه کارشان را راه بیاندازند با ساده ترین کلمات و جملات ارتباطات کوچکی برقرار کنند اما وقتی مکالمات طولانی تر و جدی تر شود آن وقت متوجه میشود تفاوت ها باعث میشوند تا اصلا دیگر چیزی نفهمید و رشته کلام را از دست بدهید.
تفاوت لهجه آذری و ترکی استانبولی
لهجه ی آذری و ترکی استانبولی بسیار متفاوت هستند. در آذری شما شکل بیان سفت و سخت تر و به نوعی خشک و خشن تر را نسبت به ترکی استانبولی مشاهده میکنید این خود به دلیل وجود حروفی مثل خ و ق است که در آذری وجود دارد و در استانبولی نیست. این موضوع را با تماشای 5 دقیقه از کانال های دو کشور و مقایسه آنها با یکدیگر براحتی متوجه میشوید.
به دو فایل صوتی پایین گوش دهید تا متوجه تفاوت در لهجه ها شوید. فایل اول به زبان ترکی استانبولی است و فایل دوم ترکی آذربایجانی میباشد.
ویس لهجه ترکی استانبولی:
ویس لهجه ترکی آذری:
تفاوت در ساختار جملات آذری و ترکی استانبولی
تفاوت بعدی و مهم شکل ساختار هاست، برای مثال در زبان ترکی استانبولی جملات به وسیله mi-mı-mu-mü سوالی میشوند اما این قاعده اصلا در آذری وجود ندارد برای مثال:
gedirsən? |
gidiyor musun? |
İstəyirsiz? |
istiyor musunuz? |
Dadlıdır? |
lezzetli mi? |
yoxdu? |
yok muydu? |
همانطور که مشاهده میکنید در آذری همانند زبان فارسی با بالا پایین کردن تن صدا و لحن جملات تبدیل به سوال میشوند.
نکته: نکته ای که بایستی به آن توجه کنید این است که در مناطق شمال شرقی ترکیه زبان ترکی استانبولی بدلیل نزدیکی به آذربایجان ایران و همچنین کشور آذربایجان ملاک خوبی برای مقایسه ترکی استانبولی نیست و بایستی کلیت کشور یعنی مناطق غربی را در نظر بگیرید.
نتیجه گیری
پس اگر قرار است در کشور ترکیه اقامت داشته باشید و زندگی کنید مطمئن باشید با ترکی آذری به هیچ وجه امکان برطرف کردن تمام امورتان را نخواهید داشت افراد نمیتوانند بطور کامل متوجه منظور و مکالمات شما شوند، جدای از طرف مقابل شما هم به همین ترتیب دچار مشکل خواهید شد مگر اینکه مدت طولانی سریال ها و مکالماتشان را دنبال کرده باشید.
پس با توجه به تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری این دو را از یکدیگر جدا در نظر بگیرید و تلاش کنید تفاوت هایشان را قبول کنید و دو زبان را با یکدیگر ترکیب نکنید.
افرادی که دانش زبان آذری را دارند تنها در صورتی که تلاش کنند تفاوت های ترکی استانبولی را یاد بگیرند و متوجه باشند که قرار است به یک زبان دیگر صحبت کنند امکان پیشرفت سریع تر نسب به بقیه را دارند در غیر این صورت دچار مشکلات جدی در یادگیری ترکی استانبولی خواهند شد.
دوره های آموزشی مرتبط
دوره جامع کلمات ترکی استانبولی | 12000 کلمه و جمله
20 داستان زبان ترکی استانبولی
دوره هزار و یک شب زبان ترکی استانبولی
آموزش پایه تا پیشرفته ترکی استانبولی (A1 تا C1)
آموزش زبان ترکی استانبولی در سفر
9 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
باسلام،
زبان ترکی آذربایجانی در دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان گویشگر دارد و تفاوت قابل توجهی بین گویشگر اهل جمهوری آذربایجان و ایران وجود دارد.
نهاینکه این تفاوت بهخاطر این باشد که هر دو مجزا هستند.
بلکه در معرض قرار گرفتن زبان ترکی آذربایجانی در ایران توسط زبان فارسی، باعث این تفاوت شده است و گویشگران جمهوری آذربایجان نیز در معرض زبان روسی قرار گرفتهاند. ولی بههرحال در جمهوری آذربایجان، زبان ترکی اصیلتر سخن گفته میشود.
مثل کلمه Dinlə ، که به معنای گوش بده ولی در اکثر ترکهای آذربایجانِ ایران شناخته شده نیست.
این کلمه Dinlə در زبان ترکی استانبولی نیز وجود دارد Dinle
بنابراین از این میتوان نتیجه گرفت که زبان ترکی آذربایجانی در جمهوری آذربایجان بسیار نزدیکتر به ترکی استانبولی نسبت به زبان تُرکی آذربایجانی در ایران است.
گاهاً بین ترکزبان های ایران و جمهوری آذربایجان بعضی کلمات قابل درک نیست و صحبت های رسمیتر و متنهای رسمیتر درک آنها سختتر است.
به امید پاسداشت زبانهای محلی در کشور اسلامی عزیزمان ايران
داداش تفاوت کلمات ترکیاستانبولی و ترکیآذربایجانی رو که نوشتی ما هر دو کلمه میدونیم و با هم مترادم هستن
آنّاماخ در هر دو ترکی هست همانطور که باشا توشماخ هست
که هر دو به معنای فهمیدن هست و این که من ترک اهل ایرانم حالا ببین ترک کشور آذربایجان چقدر اشتراک داره.
سلام
تفاوت تلفظ،نوشته هردو یه معنی میده، مثل مرحبا تو استانبول و سلام در ایران و اذربایجان
زبانی به نام آذری وجود خارجی ندارد. هیچ کس در آذربایجان ایران خود را آذری نمی داند. آنچه که هست ترک و زبان هم ترکی. بهتره در نوشتن مطلب راجع به موضوعی از مردمان همان منطقه اطلاعات گرفته شود. البته اگر غرضی نباشد. با تشکر.
یاشاسین آذری ایلی یاشاسین آذری لر و آذری دیلی ❤️
Nə edirsən, azəri dili nədir, türk dili nədir, heç bilirsənmi millilik nə deməkdir? Başından çox danışma, axmaq
به زبان آذری نوشتم تا دیگه احمقانه صحبت نکنی که آذری وجود نداره احمق تو چی حالیته از دنیا هیچ میدونی ملیتی بودن چیه !ترک و آذری باهم برابرند
همون ترکی هست با خط لاتین
تمام این کلمات ی معنی میدن مغرضانه نوشتید من ی تورک قشقایی همه این کلمات برات معنی میکنم در هر زبانی ی کلمه چندین مترادف داره و انواع لهجه کافیه ی هفته تو ی گروه هم زبان باشی اونایی هم که نمیدونی از خودشون بهتر یاد میگیری
ولی عزیز من علم ژنتیک همچین چیزی نمیگه
چون ترکیه کشور خوب و پیشرفته ایه میتونین خودتون رو ترک بدونین که دلخوش بشین ولی هر چقدر یه مراکشی عرب باشه شما هم ترک هستین