تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری چیست؟ + مقایسه لهجه ها
تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری در حروف الفبا، لهجه، ساختار جملات و کلمات آنهاست که باعث میشود این دو زبان از هم کاملا جدا باشند. البته شباهت هایی نیز در میان این دو زبان وجود دارد که به آن میپردازیم.
فهمیدن تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری بسیار مهم است زیرا افراد بسیار زیادی در ایران در مناطق مختلف کشور به زبان ترکی آذری صحبت میکنند و این موضوع همیشه مورد بحث است که آیا زبان ترکی آذری مثل ترکی استانبولی است؟ آیا کسانی که ترکی آذری را میدانند ترکی استانبولی را هم سریع تر از بقیه یاد میگیرند؟ آیا با ترکی آذری میتوانیم در ترکیه ارتباط برقرار کنیم؟
تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری چیست؟
زبان ترکی استانبولی بعد از تشکیل حکومت توسط مصطفی کمال آتاتورک تغیرات زیادی کرد. بطور کلی شکل نوشتاری تغییر کرد و در طی روند بروز شدن بسیاری از کلمات با ریشه فارسی و عربی از زبان کنار گذاشته شد و کلمات بسیار زیادی از زبان فرانسه، انگلیسی، ایتالیایی وارد ترکی استانبولی شد. الفبای ترکی استانبولی از سال 1928 به شکل امروزی تغییر کرده است.
در زبان آذری نیز به همین شکل است. تفاوت هایی در الفبای آذری نسبت به استانبولی وجود دارد و در آنجا همچنان کلمات فارسی به قوت خود باقیست و کلمات روسی، انگلیسی و فرانسوی نیز اضافه شده است. نکته جالب این است که از سال 1939 تا 1991 الفبای این منطقه روسی بوده و از سال 1992 به شکل امروزی یعنی به حروف انگلیسی تغییر میکند.
تفاوت در حروف الفبا
الفبای زبان دو کشور 90 درصد یکسان است به جز 3 حرف که به آنها اشاره خواهد شد.
|
الفبای ترکی آذری |
الفبای ترکی استانبولی |
|
A |
A |
| B |
B |
|
C |
C |
| Ç |
Ç |
|
D |
D |
| E |
E |
|
Ə |
F |
| F |
G |
|
G |
Ğ |
| Ğ |
H |
|
H |
I |
| X |
İ |
|
I |
J |
| İ |
K |
|
J |
L |
| K |
M |
|
Q |
N |
| L |
O |
|
M |
Ö |
| N |
P |
|
O |
R |
| Ö |
S |
|
P |
Ş |
| R |
T |
|
S |
U |
| Ş |
Ü |
|
T |
V |
| U |
Y |
|
Ü |
Z |
|
V |
– |
|
Y |
– |
| Z |
– |
همانطور که میبینید حرف Ə در زبان ترکی استانبولی وجود ندارد در آذری این حرف صدای _َ میدهد. علاوه بر این حرف X (خ)، Q (ق) نیز در ترکی استانبولی وجود ندارد.
تفاوت کلمات آذری با ترکی استانبولی
از تفاوت های بزرگ دیگر بین دو زبان تفاوت در بین کلمات است. میتوان گفت 60 درصد کلمات و افعال بین دو زبان مشترک است اما به موارد زیر توجه کنید:
1- کلمات و افعال بسیار زیادی نیز وجود دارد که مشترک نیستند و یا اینکه وجود دارد اما در جایگاه و در معنای دیگری استفاده میشوند.
2- ممکن است کلمات یکسان باشند اما شکل تلفظ متفاوت باعث شود تا افراد یکدیگر را به سختی متوجه شوند.
چند مثال بزنیم تا بیشتر با این تفاوت ها آشنا شویم:
|
کلمات ترکی آذری |
کلمات ترکی استانبولی |
| başa düşmək |
anlamak |
|
bəs |
yeter |
| çatmaq |
gelmek |
|
çöl |
Dışarı |
| dal |
arka |
|
danmaq |
İnkar etmek |
| danışmaq |
Konuşmak |
|
darıxmaq |
sıkılmak |
| harada |
nerede |
|
həmişə |
her zaman |
| indi |
şimdi |
|
İy |
Koku |
| kömək |
Yardım |
|
küçə |
sokak |
| maşın |
araba |
اینها فقط تعدادی از کلمات متفاوت میان دو زبان است. اما در مکالمات بین یک آذری و یک استانبولی چون هم کلمات مشترک و هم کلمات غیر مشترک وجود دارد. هر دو شخص تا حدودی متوجه همدیگر میشوند اما بطور کامل و 100 درصدی نمیتوانند منظور همدیگر را بفهمند.
شاید بگویید ما با همان دانش آذری مان کارمان را راه می اندازیم و کاملا هم درست است، بله همه براحتی میتوانند در یک کشور توریستی مثل ترکیه کارشان را راه بیاندازند با ساده ترین کلمات و جملات ارتباطات کوچکی برقرار کنند اما وقتی مکالمات طولانی تر و جدی تر شود آن وقت متوجه میشود تفاوت ها باعث میشوند تا اصلا دیگر چیزی نفهمید و رشته کلام را از دست بدهید.
تفاوت لهجه آذری و ترکی استانبولی
لهجه ی آذری و ترکی استانبولی بسیار متفاوت هستند. در آذری شما شکل بیان سفت و سخت تر و به نوعی خشک و خشن تر را نسبت به ترکی استانبولی مشاهده میکنید این خود به دلیل وجود حروفی مثل خ و ق است که در آذری وجود دارد و در استانبولی نیست. این موضوع را با تماشای 5 دقیقه از کانال های دو کشور و مقایسه آنها با یکدیگر براحتی متوجه میشوید.
به دو فایل صوتی پایین گوش دهید تا متوجه تفاوت در لهجه ها شوید. فایل اول به زبان ترکی استانبولی است و فایل دوم ترکی آذربایجانی میباشد.
ویس لهجه ترکی استانبولی:
ویس لهجه ترکی آذری:
تفاوت در ساختار جملات آذری و ترکی استانبولی
تفاوت بعدی و مهم شکل ساختار هاست، برای مثال در زبان ترکی استانبولی جملات به وسیله mi-mı-mu-mü سوالی میشوند اما این قاعده اصلا در آذری وجود ندارد برای مثال:
|
gedirsən? |
gidiyor musun? |
| İstəyirsiz? |
istiyor musunuz? |
|
Dadlıdır? |
lezzetli mi? |
| yoxdu? |
yok muydu? |
همانطور که مشاهده میکنید در آذری همانند زبان فارسی با بالا پایین کردن تن صدا و لحن جملات تبدیل به سوال میشوند.
نکته: نکته ای که بایستی به آن توجه کنید این است که در مناطق شمال شرقی ترکیه زبان ترکی استانبولی بدلیل نزدیکی به آذربایجان ایران و همچنین کشور آذربایجان ملاک خوبی برای مقایسه ترکی استانبولی نیست و بایستی کلیت کشور یعنی مناطق غربی را در نظر بگیرید.
نتیجه گیری
پس اگر قرار است در کشور ترکیه اقامت داشته باشید و زندگی کنید مطمئن باشید با ترکی آذری به هیچ وجه امکان برطرف کردن تمام امورتان را نخواهید داشت افراد نمیتوانند بطور کامل متوجه منظور و مکالمات شما شوند، جدای از طرف مقابل شما هم به همین ترتیب دچار مشکل خواهید شد مگر اینکه مدت طولانی سریال ها و مکالماتشان را دنبال کرده باشید.
پس با توجه به تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری این دو را از یکدیگر جدا در نظر بگیرید و تلاش کنید تفاوت هایشان را قبول کنید و دو زبان را با یکدیگر ترکیب نکنید.
افرادی که دانش زبان آذری را دارند تنها در صورتی که تلاش کنند تفاوت های ترکی استانبولی را یاد بگیرند و متوجه باشند که قرار است به یک زبان دیگر صحبت کنند امکان پیشرفت سریع تر نسب به بقیه را دارند در غیر این صورت دچار مشکلات جدی در یادگیری ترکی استانبولی خواهند شد.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
دوره های آموزشی مرتبط
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
زبانی به نام آذری وجود خارجی ندارد. هیچ کس در آذربایجان ایران خود را آذری نمی داند. آنچه که هست ترک و زبان هم ترکی. بهتره در نوشتن مطلب راجع به موضوعی از مردمان همان منطقه اطلاعات گرفته شود. البته اگر غرضی نباشد. با تشکر.